Stres

Nie wszyscy tak samo reagują na stres. Ta sama sytuacja stresowa wywoła u jednego człowieka wszystkie oznaki stresu, a druga osoba przeżyje ją delikatniej. Dzieje się tak, ponieważ to od osobowości zależy jak zareagujemy w danej sytuacji.
Każdy z nas inaczej odczuwa napięcie wynikające z realiów życia codziennego, inna siła bodźca wywołuje stres. Są osoby, które np. po “zaliczeniu dywanika” w gabinecie kierownika będą siedzieć rozpamiętywać każde słowo, które padło z jego ust, a inne osoby będą pracować ze zdwojoną energią. Jedni z nas lubią życie w pośpiechu i napięciu, innych meczy wszystko, co odbiega od rutyny i zakłóca zaplanowany porządek dnia.
Stres staje się groźny dla człowieka wtedy, kiedy jest nadmierny, zbyt częsty i związany z silnymi negatywnymi emocjami (czyli może dotyczyć wielu z nas). Wówczas niszczy naszą motywację i może stać się przyczyną wielu zaburzeń fizycznych i psychicznych.
Działanie stresu zaczyna sie od nagłego wydzielania adrenaliny oraz hormonu ACTH, w następstwie czego zostaje pobudzona zewn.korowa część nadnerczy, wydzielająca kortykoidy. Jednym z nich jest kortyzon, który powoduje skurczenie grasicy i porażenie immunologiczne wraz z innymi następstwami, jak np. wytwarzanie cukru. Wśród objawów długotrwale przeżywanego stresu wyróżnia się: zmiany fizjologiczne ( skurcze i tiki twarzy, zaburzenia rytmu i przyśpieszenie akcji serca, nacisk do częstszego oddawania moczu, wzrost napięcia mięśni szkieletowych, nadmierne pocenie się , zaburzenie apetytu, biegunki, trudności z trawieniem, suchość w ustach, bezsenność, spadek wagi ciała, bóle i kłucia w klatce piersiowej), zmiany psychologiczne ( trudność w koncentracji uwagi, zapominanie i pomyłki, tendencja do skrajnego oceniania i przesadnych wypowiedzi, niepokój ruchowy), zmiany emocjonalne ( poirytowanie, depresja, podekscytowanie, drażliwość, nagłe wybuchy płaczu czy śmiechu), problemy zdrowotne ( utrata odporności organizmu na infekcje, spotęgowanie procesu odkładania się blaszek miażdżycowych, owrzodzenie żołądka, choroby serca i układu krążenia, bóle krzyża) Częste i długotrwałe przeżywanie stresu prowadzi do fizjologicznego wyczerpania ogólnej energii przystosowawczej jednostki i do załamania, kończącego się chorobą psychosomatyczną. Negatywnym skutkom stresu znacząco może przeciwdziałać zainteresowanie się własną tzw. Inteligencją emocjonalną , w tym rozwijanie zdolności empatii, podniesienie samoświadomości, skuteczniejsze panowanie nad przykrymi uczuciami , współpraca, nawiązywanie i podtrzymywanie poprawnych stosunków z innymi, zmiana nastawienia wobec życia czy też stosowania różnych odmian treningów relaksacyjnych.
Ciekawostką może być problemem zwalczania stresu za pomocą kosmetyków.
Czy kosmetyki mogą zwalczyć stres ? I tak i nie. Na pewno nie poradzą sobie ze stresem, jaki ogarnia nas na skutek różnych niepowodzeń czy zbyt szybkiego tempa życia. Sprawią jednak, że skóra, która pod wpływem napięcia staje się matowa, zmęczona, która traci witalność, odzyska blask i ponownie stanie się odżywiona i jędrna. Komórki skóry, broniąc sie przed stresem, bardzo szybko zużywają wszystkie podstawowe pierwiastki dostarczane wraz z pożywieniem bądź przez zwykłe kremy pielęgnacyjne. Gdy wyczerpią się zapasy, zaczynają być widoczne niedobory substancji niezbędnych skórze: mikroelementów, soli mineralnych, rozmaitych witamin i magnezu. Skórę należy wtedy solidnie wzmocnić i odżywić, dostarczając jej wszystkich brakujących składników. To jednak dopiero połowa drogi. Pod wpływem zmęczenia, pośpiechu, napięcia tkanka nerwowa uwalnia tzw. neuromediatory. Są one odpowiedzialne za wzrost wrażliwości skóry. Właśnie kiedy neuromediatory się uwalniają, sucha skóra wysusza się szybciej niż zazwyczaj, a w tłustej gruczoły łojowe działają bardziej aktywniej produkują coraz więcej łoju. Zadaniem kosmetyków określanych jako antystresowe jest doprowadzenie skóry do równowagi. Potrzeba na to średnio od dwóch do trzech tygodni, jednak kiedy używa się do pielęgnacji preparatów dobrych marek, efekty mogą być zauważalne niemal natychmiast. Cera wygładzi się, stanie się jaśniejsza, a wszystko dzięki składnikom, które takie preparaty zawierają – przede wszystkim magnezowi i innym pierwiastkom, solom mineralnym oraz wyciągom z alg i różnym substancjom łagodzącym, np. alantoinie. Preparaty antystresowe różnią się od siebie tak, jak różne są podstawowe typy skóry. Te, które są przygotowane do pielęgnacji skóry suchej, oprócz przeciwdziałania stresom mają również funkcję nawilżającą ; odbudowują też naturalną barierę lipidową naskórka. Z kolei preparaty przeznaczone do cery tłustej i mieszanej wyrównują pracę gruczołów łojowych. Działanie kosmetyków antystresowych jest szersze, nie ogranicza się tylko do skóry – dzięki znajdującym się w nich olejkom eterycznym, aromaterapeutyczym wyciągom z roślin czy ziołowym esencjom poprawia się także stan psychiczny osoby, która takie preparaty stosuje. Nawet wtedy, gry od stresu trudno się uwolnić, jest on obecny na co dzień i ogarnia nas permanentnie, kiedy wciąż powraca znużenie, a zniechęceni do życia jesteśmy przez większość dni w roku, preparaty antystresowe należy po pewnym czasie odstawić. Zaleca się, żeby po zużyciu jednego opakowania zaprzestać ich stosowania i powrócić do zwykle stosowanego kremu. Może się bowiem zdarzyć, że skóra przyzwyczai się do zastosowanych w preparacie składników i po pewnym czasie w ogóle przestanie na nie reagować.
Pierwszym sygnałem, że coś złego dzieje się z organizmem, bywają kłopoty z zasypianiem. Potem do nich dołączają inne niedomagania. Możemy płakać bez powodu, czujemy się zmęczeni niezależnie od tego, ile pracujemy i ile odpoczywamy, mamy kłopoty z koncentracja, skupieniem uwagi, zawodzi nas pamięć. Pojawiają się bóle głowy, drażliwość i czasem brak zainteresowania seksem. Tych objawów jest coraz więcej, stopniowo pojawiają się następne i może dlatego nie dostrzegamy ich przybywania. Dopiero kiedy osiągną wysoki pułap, zaczynamy czuć, że jest nam “źle we własnej skórze”. Nie zawsze jeszcze rozumiemy, że znaleźliśmy się w szponach stresu. Tracimy dawna radość życia, zapał do pracy, pewność siebie.

Bardziej podatne na stres są osoby niecierpliwe, wrogo nastawione do otoczenia, agresywne, żyjące w pośpiechu, silnie rywalizujące, dążące do celu za wszelka cenę.
Może doprowadzić do “rozregulowania” organizmu.
Walter Cannon fizjolog amerykański z Uniwersytetu Harvardzkiego, który w roku 1927 napisał książkę zatytułowaną “Mądrość ciała”. Tę mądrość ciała upatrywał właśnie w systemie mechanizmów regulacyjnych, które pozwalają organizmowi odpowiadać w sposób korzystny na bodźce środowiskowe.Cannon jest tym, który wprowadził pojęcie homeostazy do fizjologii po raz pierwszy. Homeostaza (z greckiego homoios- podobny oraz stasis -stan, co można przetłumaczyć jako stałą moc, czyli jako zdolność do pozostawania takim samym) jest określeniem różnych procesów regulacyjnych, opartych na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego, które umożliwiają organizmowi utrzymywanie na stałym poziomie pewnej liczby parametrów fizycznych i chemicznych.
Homeostaza zakłada, iż ustrój może prawidłowo funkcjonować tylko w granicach, w jakich zdolny jest do szybkiej adaptacji, tak aby zachować stan swojego wewnętrznego środowiska, w ramach ściśle określonych dla każdego organizmu. Z drugiej strony, odpowiedzi każdego ustroju na zmiany środowiska muszą być tego rodzaju, aby pozwalały mu właściwie funkcjonować w zmienionych warunkach. System ten posiada mechanizmy pozwalające na utrzymywanie swej odrębności, pomimo nieustannego nacisku sił zewnętrznych, a zarazem, zdolny jest do odczytu adaptacyjnego w stosunku do tych sił.

My możemy pomóc organizmowi w zachowaniu homeostazy, która można zwać równowaga w naszym ciele i naszej psychice.

Przy radzeniu sobie ze stresem najlepsza i najskuteczniejsza jest profilaktyka.

Najczęściej zalecane metody radzenia sobie z trudnymi sytuacjami:
- Utrzymywanie kontaktu z naturą-pachnący świeżością las i śpiew ptaków może dostarczyć energii, której nie mają w sobie betonowe osiedla

• Mieć czas właśnie tylko dla siebie- zrobienie sobie przyjemności, wyłączenie telefonu, usiąść wygodnie w fotelu posłuchać muzyki , która sprawia nam przyjemność lub pójść na spacer
• Rozmowa z kimś kto naprawdę ma ochotę nas wysłuchać – nie udawać kogoś kto nie może się mylić ani okazywać słabości
• Uprawiać sport – ćwiczenia fizyczne są niewątpliwie lepszym sposobem na okiełznanie stresu niż obsesyjne myślenie o tym co może się wydarzyć i zamartwianie się.
• Zdrowo się odżywiać – pamiętać, że istnieje związek między fizyczną i psychiczną stroną człowieka. Unikać używek ; papierosów , kawy, alkoholu . Przecież tylko w ” zdrowym ciele – zdrowy duch”.
• Rozwijać w sobie poczucie humoru , nauczyć się lepiej gospodarować czasem .
• Stosować sobie realistyczne cele – ustalić co chcę osiągnąć i w jakim czasie.
• Nie troszczyć się o rzeczy na które nie ma się wpływu. Pozwólmy by życie toczyło się samo, a my koncentrujmy się tylko na tym nad czym mamy władze .

W przypadku długotrwałego stresu mogą pojawić się zaburzenia psychosomatyczne. Aby zapobiec negatywnym skutkom zdrowotnym należ skorzystać z pomocy profesjonalisty np:
psychoterapii lub hipnoterapii.
Terapia w hipnozie pozwala na szybsze dotarcie do przyczyny objawów wypartych do umysłu podświadomego wyeliminowanie ich i przywrócenie równowagi psychofizycznej .
Natomiast psychoterapia jest o wiele dłuższym procesem .
Po zakończeniu hipnoterapii można pacjenta przygotować do stosowania autohipnozy, dzięki czemu będzie z powodzeniem stosował nabyte umiejętności radzenia sobie ze stresem w każdej sytuacji życiowej.

 

Tabela 1. ZDARZENIA STRESOWE W ŻYCIU CZŁOWIEKA

Lp.	Wydarzenie życiowe	Jednostki zmian życiowych
1	Śmierć współmałżonka	100
2	Rozwód	73
3	Separacja	65
4	Kara więzienia	63
5	Śmierć bliskiego członka rodziny	63
6	Własna choroba lub uszkodzenie ciała	53
7	Małżeństwo	50
8	Utrata pracy	47
9	Pogodzenie się z małżonkiem	45
10	Przejście na emeryturę	45
11	Choroba w rodzinie	44
12	Ciąża	40
13	Kłopoty seksualne	39
14	Powiększenie się rodziny	39
15	Nowa praca zawodowa	39
16	Zmiana stanu finansów	38
17	Śmierć bliskiego przyjaciela	37
18	Zmiana zawodu	36
19	Wzrost konfliktów małżeńskich	35
20	Kredyt lub pożyczka ponad 10 000 dolarów	31
21	Pozbawienie prawa do kredytu czy pożyczki	30
22	Zmiana obowiązków w pracy	29
23	Opuszczenie domu przez syna czy córkę	29
24	Kłopoty z teściami	29
25	Wybitne osiągnięcia osobiste	28
26	Współmałżonek zaczyna lub przestaje pracować	26
27	Rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej	26
28	Zmiana standardu życia	25
29	Zmiana osobistych nawyków	24
30	Zatargi z szefem	23
31	Zmiana godzin lub warunków pracy	20
32	Zmiana miejsca zamieszkania	20
33	Zmiana szkoły	20
34	Zmiana sposobów spędzania wolnego czasu	19
35	Zmiana w praktykach religijnych	19
36	Zmiana w życiu towarzyskim	18
37	Kredyt lub pożyczka poniżej 10 000 dolarów	17
38	Zmiana nawyków dotyczących snu	16
39	Zmiany częstości spotkań rodzinnych	15
40	Zmiana nawyków żywieniowych	15
41	Urlop	13
42	Święta	12
43	Niewielkie pogwałcenie prawa	11

Źródło: S. Siek. Walka ze stresem, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, 1989r.

 

Wojciech Górecki